Giyilebilen Robot (EKSO)
“Giyilebilen robot” olarak da isimlendirilen eksoskleton tipi cihazların gelişmiş bir örneği Amerika ile eş zamanlı olarak Robotik Rehabilitasyon Merkezimizde kullanılmaya başlamıştır. Son yıllarda tıbbın çeşitli alanlarında robot teknolojisinden yararlanılıyor. Robotlar yardımıyla çeşitli girişimler veya ameliyatlar yapılarak iyileşme süresi kısaltılabiliyor. Robotların kullandığı alanlardan biri de rehabilitasyon. Kolların veya bacaklarını yeterince kullanamayan hastalar için çeşitli robot modelleri var.
Geçirilen her türlü nörolojik problem, trafik kazası veya her hangi bir travmayı takiben yürüme yeteneğini, kollarını kullanma olanağını kaybeden kişilerin bu fonksiyonlarını tekrardan kazanmaları için robotlardan istifade edilmektedir. Klasik sistemlerle tedavi edilen hastalarda 1-2 senede alınamayan sonuçlar, robotik rehabilitasyon uygulandığı taktirde 1-2 ay gibi kısa zaman içerisinde alınabiliyor. Sanki normal çalışıyormuşçasına robotlar tarafından hareket ettirilen kol ya da bacaklarda ortaya çıkan özel sinyaller beyinde çalışmayan bölgeler üzerine gönderilir. Böylece çalışmayan kasların yeniden çalışması, hareket etmeyen bir kol ya da bacağın ilerleyen tedavi seansları içinde hareket etmesi mümkün olabilmektedir.
Ekso Nedir?
Ekso, felçli veya herhangi bir düzeyde alt ekstremite güçsüzlüğü olan bireylerin rehabilitasyonunda kullanılan giyilebilir biyonik bir giysidir. Ekso, hastaların ayağa kalkmasını ve tam ağırlıklarını taşıyarak doğal yürümesini sağlar.
Yürüyüş, kullanıcının ağırlık aktarımını algılayan sensörlerin aktif hale geçmesiyle gerçekleşir ve pille çalışan motorlar bacakları hareket ettirir.
Robotik Rehabilitasyondan kimler yararlanabilir?
Hasta Tipleri
Ekso, aşağıdaki hasta tipleri için gözetim altında kullanılması amaçlanan bir yürüyüş eğitim robotudur.
- Alt ekstremite zayıflığı
- Felçli hastalar
- Complete Spinal Cord (C7 seviyesine kadar)
- Incomplete Spinal Cord (herhangi bir seviyede)
- İnme
- MS
- Guillain Barre Syndrome
Robotik Rehabilitasyondan kimler yararlanamaz?
Oturma dengesi olmayan hastalar, hamile ya da çok yaşlı olan hastalar, iletişim kurulmayan hastalar.
ÇOCUKLARDA ROBOTİK REHABİLİTASYON
Çocuklarda rastlanan hastalıklardan biri de (CP) spastik felçlerdir. İşte bu çocuklar yapılacak robotik rehabilitasyon tedavisine oldukça iyi uyum gösterirler. Çünkü; onlar sanal ortamda tıpkı bir oyun gibi hazırlanan tedavilere büyük ilgiyle katılmakta ve tedavi verimliliği artmaktadır. CP’li çocuğun rehabilitasyonu ayrıca iş-uğraşı tedavisi, konuşma ve yutma terapisi, özel eğitim, cihazlama, ilaç ve bazı cerrahi tedaviler gibi uygulamalar ile desteklenebilmektedir.
G-EO Robotik Rehabilitasyon Sistemlerinin (2. Nesil) Üstünlükleri
Treadmill (kayan zeminler) üzerinde yapılan robotik rehabilitasyonda zaten hareket yeteneği olmayan hastaların, sadece zeminden gelen kayma hareketinden güç alarak yapacağı yürüme sağlıklı bir yürüme olmamaktadır.
G-EO Sistemleri felçli hastaları sadece düz zeminlerde değil her çeşit zeminde yürüten bir alt yapısı vardır. Hatta merdiven çıkma ve iniş özelliği de söz konusudur. Bu nedenle 2. nesil yürüme robotları olarak isimlendirilirler. Hasta hazırlık ve program uygulama evreleri son derece kolay ve basittir.
Omurilik felçli hastalarda yürüme sırasında dengenin sağlanması için koltuk değneği veya yürüteç kullanılması gerekir. Kişinin bu cihazı kullanabilmesi için tekerlikli sandalyeye kendi başına oturacak ve aynı şekilde bu sandalyeden kalkabilecek güç ve dengesinin olması gerekir. Hastalar medikal olarak ayrıntılı değerlendirildikten sonra ancak rehabilitasyon programına alınırlar ve bu cihazı kullanacak adayları bu uyum çalışmalarını mutlaka tamamlamak zorundadırlar.
(GYR) Hangi tip felçlerde kullanılır?
Omurilik felçli hastalar, yarım felçli (hemipleji) hastalar, Multipl skleroz, Guillain Barre sendromu.
(GYR) Hangi durumlarda kullanılmaz?
Koltuk değneğini kavramak için kolları yeterli güçte olmayanlar, tansiyon sorunu yaşayanlar, ileri kemik erimesi olanlar, kontrol edilemeyen spastik kasılmalar, otonomik disrefleksi, omurgada denge kaybı olanlar, rehabilitasyonu engelleyecek düzeyde iletişim kusuru olanlar, doğal yürüme hareketine ya da ayağa kalkmaya mani olacak düzeyde eklem hareket kısıtlığı olan bireyler, ağırlığı 100 kilonun üzerinde, boyu 1.555 – 1.88 ‘den farklı olanlar bu cihazı kullanamazlar.
EL ROBOTLARI (AMADEO)
Amadeo el parmak robotik sistemi, baş parmak dahil, her parmağın bağımsız olarak tet tek veya bir arada çalışmasını sağlayan tek mekatronik parmak rehabilitasyonu cihazıdır. Cihaz hasta elin hareket etme ve doğal kavrama hareketini taklit eder. Hareket ve kuvvet hastanın diğer ihtiyaçlarına göre ayarlanabilir.
Tedavi esnasında hasta cihazın önünde rahat konumda oturur. Hastanın kolu desteklenir ve parmaklar cihaza takılır. Böylelikle otomatik hareket dizisi için hasta hazırlanmış olur. Hastanın gereksinimlerine bağlı olarak pasif veya aktif hareketler yaptırılır. Bunlar aynı zamanda sensörler yardımıyla cihaza kaydedilir. Bu sistemin en önemli özelliği , beyin ve omurilik hasarlarından sonra veya ellerdeki sinir kesilerine bağlı felçlerin tedavisinde başarıyla kullanılmasıdır. El cerrahisi geçiren hastaların ameliyat sonrası rehabilitasyonuna da olanak tanımaktadır.
El robotları, herhangi bir nedenle işlevlerini kaybetmiş ellere bu doğal özelliklerini yeniden kazandırır. Eldeki eksikliğin ne kadar ve nerede olduğu tam olarak ortaya konulduktan sonra, elin kaybolan hareketleri robot yardımıyla hastaya yaptırılır. Hareket kabiliyeti olmayan parmaklar robot tarafından hareket ettirilir. Kısmi hareket yeteneği olanlarda robot geriden devreye girer ve hareketin tamamlanmasını sağlar. Sorunun yerine göre istenirse bazı parmaklar devre dışı tutulabilir. Hasta zamanla bazı hareketleri kendiliğinden yapmaya başlar ve robot sadece tamamlayıcı bir rol üstlenerek rehabilitasyon devam eder.
El Rehabilitasyonu Kimlere Yapılır?
İnme nedeniyle elini kullanamayan yarı felçli hastalar (hemipleji), iş kazaları sonucu elinde sinir veya tendon kesiği nedeniyle elini tam olarak kullanamayanlar, romatoid artrir ve benzeri iltihaplı eklem romatizmaları ve ortopedik bazı hastalıklar nedeniyle elini kullanmakta zorluk çeken hastalar ve spastik çocuklar.
REHA TECHNOLOGY GEO SYSTEM
Son yıllarda tıbbın çeşitli alanlarında robot teknolojisinden yararlanılmaktadır. Robotlar yardımıyla çeşitli girişimler veya ameliyatlar yapılmakta, bu sayede iyileşme süresi kısalmaktadır . Robot teknolojisinin kullanıldığı alanlardan biri de Rehabilitasyondur. Kollarını veya bacaklarını yeterince kullanamayan hastalar ve el fonksiyonlarını kaybetmiş hastalar için çeşitli robot modelleri üretilmiştir. Kollarını kullanamayan hastalar için kol robotları, sanal gerçeklik teknolojisi ile birleştirilerek hastaların el ve kol becerilerini artırmayı amaçlamaktadır. Yürüyemeyen hastalar için robotik sistemde hastaya, hastanın gövde ağırlığı askılar vasıtasıyla yukarı alındıktan sonra , bacakların iki yanına yerleştirilen robotik kısımlar yardımıyla normal yürüyüş şekline birebir benzer tarzda yürüme hareketi yaptırılmaktadır. Vücut ağırlığı, yürümenin temposu ve şekli bilgisayar programıyla kontrol edilebilmekte, hasta karşısındaki sanal gerçeklik ekranından durumunu izleyebilmektedir. Sistemin en önemli avantajı, normal yürümeye çok benzeyen şekilde hareketler yaptırması ve beyindeki i merkezleri sürekli uyarmasıdır. Sanal gerçeklik ekranında hasta farklı ortamlarda yürüme hissi algıladığından veya aynada kendisini yürürken gördüğünden tedavi boyunca hiç sıkılmadan yürüyüş egzersizlerini yapma olanağına kavuşmaktadır. Bu yöntemle hastaların iyileşme süreci hızlandığı gibi yürüme şekilleri de normale yakın biçimlerde gelişmektedir.
Robotlar tekrarlayıcı egzersizlerin hasta için daha ilginç ve eğlenceli olmasını sağlayacak şekilde programlanabilmektedir. Bilgisayar tabanlı video oyunlarını robotik eğitimle birleştirerek daha zengin bir çevresel uyarım ortamı yaratılmaktadır. Teknolojinin giderek gelişmesiyle birlikte daha ayrıntılı ve duyarlı sanal gerçeklik görselleri gelişmektedir. GEO SYSTEM robotik rehabilitasyon sistemi ile hasta da zemin yürüyüşü, diğer robotik sistemlerden farklı olarak da merdiven çıkma ve inme aktiviteleri geliştirilmeye çalışılır. Ayrıca GEO SYSTEM robotik rehabilitasyon sistemi dahilinde hastaya özel seçim yapılarak fonksiyonel kas stimülasyonu uygulanarak doğru yürüme paterni ekstra desteklenmektedir.Almanya, İsviçre ve İtalya başta olmak üzere pek çok ülkede kullanılmakta olan GEO SYSTEM, Türkiye de ilk olarak merkezimiz bünyesinde hizmete sunulucaktır.
GEO SYSTEM yürüme robotunun en çok kullanıldığı rahatsızlıkların başında inme’ye bağlı yarım felçler, omurilik felçleri, multipl skleroz ve ALS gibi dejeneratif hastalıklar gelir. Çocuklarda ise en çok kullanıldığı alan spastik felçler ( serebral palsi) dir. Çocuklar bu tedaviye iyi bir uyum göstermekte, sanal ortamdaki oyunlara büyük bir ilgi ile katılmakta, böylece tedavinin verimliliği artmaktadır.
